Thép gió là loại thép quen thuộc trong ngành công nghiệp chế tạo cũng như xây dựng. Thép gió là gì? Được sử dụng để làm gì? Tính chất thế nào? Nếu bạn đang muốn tìm hiểu về loại thép này thì hãy để Tôn Thép Mạnh Hà giúp bạn giải đáp thắc mắc với bài viết dưới đây.

Thép gió là gì?
Là loại thép dụng cụ có độ cứng lớn và khả năng chịu nhiệt cực tốt, thép gió có các mác thép hợp kim hóa cao. Ở một số quốc gia, thép gió còn được gọi là “thép cắt nhanh” (tên tiếng Anh là high speed steel). Sở dĩ có cái tên này là bởi những dụng cụ cắt gọt được tạo ra bởi thép gió có khả năng làm việc với tốc độ cao mà không làm ảnh hưởng đến độ cứng của chất liệu.
Về ứng dụng, thép gió chủ yếu được sử dụng để chế tạo các loại dụng cụ cắt gọt. Loại thép này được công nhận là loại thép làm dao với năng suất cao. Ngoài ra, thép gió còn được ứng dụng trong sản xuất mũi khoan.
Thành phần hóa học của thép gió
Như vậy, bạn đã biết thép gió là gì. Tiếp đến chúng ta sẽ tìm hiểu thành phần hóa học có trong thép gió. Thép gió là loại thép hợp kim với các thành phần như sau:
- Cacbon: Lượng cacbon trong thép gió chiếm khoảng 0,7-1,5%. Tỷ lệ này đảm bảo được rằng cacbon sẽ hòa tan tốt vào mactenxit để tạo thành cacbit.
- Wolfram, Mô lip đen: chiếm tỉ lệ khá cao, trên 10%.
- Crom: Tỷ lệ của crom nằm trong khoảng 3,8 - 4,4%. Thành phần này có vai trò làm tăng độ thấm tôi. Chúng ta có thể thấy tổng lượng Cr+W+Mo tương đối cao (trên 15%). Điều này giúp thép gió có khả năng tự tôi thâu với tiết diện bất kỳ và có thể được áp dụng tôi phân cấp.
- Vanadi: Thép gió đều sẽ có ít nhất 1% là Vanadi, có thể có hơn 2% để tăng tính chống mài mòn nhưng sẽ không được thêm quá 5% vì điều này sẽ khiến tính mài của thép gió bị mòn. Vanadi cũng tạo thành được các bít rất mạnh.
- Coban: Nguyên tố này thì không có khả năng tạo thành bít. Coban chỉ có thể hòa tan vào sắt với dạng dung dịch rắn. Hàm lượng của coban sẽ không lớn hơn 5% và giúp làm tăng rõ rệt tính cứng nóng của thép gió.

Các loại thép gió
Trên thị trường hiện nay, thép gió có hai loại là loại có năng suất cao và loại có năng suất thường.
- Thép có năng suất cao: Đại diện cho dòng thép này là thép P9K10, P6M5K5, P9K5, P10K5Φ5… Thép năng suất cao có chứa nhiều coban và vanadi nên độ cứng cao và khả năng chống mài mòn rất tốt, tuy nhiên độ dẻo và độ bền lại thấp. Loại thép này có độ cứng từ 64-65 HRC và có khả năng duy trì nhiệt độ làm việc vào khoảng 6.500 độ C. Thép gió năng suất cao cũng có giá thành cao hơn loại có năng suất thường.
- Thép có năng suất thường: Các loại thép gió thuộc dòng thép này là thép P6M3, P6M5, P9, P9Co5, P12 và P18. Những loại này tuy khác nhau ở cơ tính và công nghệ chế tạo nhưng khả năng chịu nóng lại tương đương nhau. Thép gió năng suất thường có độ cứng từ 58 HRC và có khả năng duy trì nhiệt độ làm việc vào khoảng 6.200 độ C.

Quy trình nhiệt luyện thép gió
Quy trình nhiệt luyện thép gió được thực hiện theo các bước cụ thể như sau:
- Bước đầu tiên là nung phân cấp ở hai mức nhiệt độ lần lượt là 4.500 độ C và 8.500 độ C với thời gian là khoảng 1,4 phút/mm độ dày. Trong quá trình này, khí bảo vệ, bể muối hoặc chân không có thể được sử dụng để đảm bảo việc cấp thoát cacbon và môi trường chống oxy hóa.
- Tiếp tục nung và tôi phân cấp ở hai mức nhiệt độ lần lượt là 1.260 độ C và 12.800 độ C với thời gian là khoảng 1 phút/mm độ dày. Bước này có vai trò là làm bão hòa Austenite với Crom.
- Sau khi kết thúc quá trình nung, những dụng cụ nhỏ được làm nguội trong không khí còn các dụng cụ lớn thì được đặt trong dầu để làm nguội. Bước làm nguội cần thực hiện đúng quy trình để hạn chế thấp nhất khả năng thép bị biến dạng. Tiếp đến tất cả dụng cụ sẽ tiếp tục được tôi phân cấp trong mức nhiệt từ 500 – 5.500 độ C.
- Lúc này thì hàm lượng Cacbit và Mactenxit sơ cấp trong thép gió vẫn còn chứa tới 405 Austenite nên độ cứng của thép vẫn chưa đạt được mức tối đa. Vậy nên, thép sẽ tiếp tục được gia công lạnh (ram) trong nhiệt độ từ 550 – 5.700 độ C để chuyển hóa Austenite thành Mactenxit.

Thép gió có hàn được không?
Ngoài câu hỏi thép gió là gì thì nhiều người còn thắc mắc không biết thép gió có hàn được không. Thực tế thì thép gió có thể hàn được nhưng vùng mối hàn sẽ không giữ được tính chất của của thép gió, thường sẽ có độ cứng thấp hơn. Ngoài ra, hàn thép gió yêu cầu tay nghề phải vững và phải có dụng cụ bảo hộ cao vì sẽ phải gia nhiệt cao trước và làm nguội chậm sau khi hàn.
Tôn Thép Mạnh Hà hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc câu trả lời cho câu hỏi thép gió là gì và những thông tin hữu ích khác của loại thép này. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào, quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp đến hotline để được tư vấn và giải đáp tận tình nhé.
Được cập nhật lần cuối vào: 12/06/2024 09:44